REDESIGN OF PEDESTRIAN ZONE HALANDRI, GREECE ::: ΑΝΑΠΛΑΣΗ ΠΕΖΟΔΡΟΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ - ΧΑΛΑΝΔΡΙ
Η αρχιτεκτονική μελέτη αφορά την ανάπλαση του πεζοδρόμου Ηρακλείου, ενός μικρού αλλά αντιπροσωπευτικού πεζοδρόμου στο πολεοδομικό κέντρο του Χαλανδρίου, ο οποίος χαρακτηρίζεται από μια σπάνια πυκνότητα συγκέντρωσης επιχειρηματικών δραστηριοτήτων της οικονομίας του ελευθέρου χρόνου.
Από το 1991 η οδός Ηρακλείου καθορίζεται πεζόδρομος. Οι χρήσεις των ισογείων ιδιοκτησιών μεταβάλλονται με αποτέλεσμα σήμερα ο πεζόδρομος να φιλοξενεί σχεδόν αποκλειστικά καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος - καταστήματα προσφοράς και διάθεσης ποτού φαγητού. Περίπου 2/3 της επιφανείας του πεζοδρόμου έχουν παραχωρηθεί από τον Δήμο στα παρακείμενα καταστήματα με αποτέλεσμα ο τοποθετημένος εκεί εξοπλισμός τους να κυριαρχεί στο δημόσιο χώρο.
Η διέλευση των πεζών δυσχεραίνεται και εν τέλει αποθαρρύνεται υπό τις κρατούσες συνθήκες. Ειδικά τις βραδινές και τις νυκτερινές ώρες όταν οι κίτρινες γραμμές καταπατούνται, τα παράνομα τοποθετημένα τραπεζοκαθίσματα παρεμποδίζουν εντελώς την διέλευση των πεζών. Δημιουργείται έτσι η αίσθηση ενός ιδιωτικού χώρου που τελεί υπό καθεστώς αυθαίρετης εκμετάλλευσης από τις εκεί εγκατεστημένες επιχειρήσεις εστίασης. Ο δημόσιος χαρακτήρας του πεζοδρόμου σχεδόν εξαλείφεται ενώ οι πολίτες αποφεύγουν να τον διασχίζουν εφόσον δεν έχουν ως τελικό προορισμό τους ένα από τα επί της οδού κείμενα καταστήματα.
Από το 1991 η οδός Ηρακλείου καθορίζεται πεζόδρομος. Οι χρήσεις των ισογείων ιδιοκτησιών μεταβάλλονται με αποτέλεσμα σήμερα ο πεζόδρομος να φιλοξενεί σχεδόν αποκλειστικά καταστήματα υγειονομικού ενδιαφέροντος - καταστήματα προσφοράς και διάθεσης ποτού φαγητού. Περίπου 2/3 της επιφανείας του πεζοδρόμου έχουν παραχωρηθεί από τον Δήμο στα παρακείμενα καταστήματα με αποτέλεσμα ο τοποθετημένος εκεί εξοπλισμός τους να κυριαρχεί στο δημόσιο χώρο.
Η διέλευση των πεζών δυσχεραίνεται και εν τέλει αποθαρρύνεται υπό τις κρατούσες συνθήκες. Ειδικά τις βραδινές και τις νυκτερινές ώρες όταν οι κίτρινες γραμμές καταπατούνται, τα παράνομα τοποθετημένα τραπεζοκαθίσματα παρεμποδίζουν εντελώς την διέλευση των πεζών. Δημιουργείται έτσι η αίσθηση ενός ιδιωτικού χώρου που τελεί υπό καθεστώς αυθαίρετης εκμετάλλευσης από τις εκεί εγκατεστημένες επιχειρήσεις εστίασης. Ο δημόσιος χαρακτήρας του πεζοδρόμου σχεδόν εξαλείφεται ενώ οι πολίτες αποφεύγουν να τον διασχίζουν εφόσον δεν έχουν ως τελικό προορισμό τους ένα από τα επί της οδού κείμενα καταστήματα.
before
|
after
|
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ
Την ακολουθούμενη προσέγγιση υπαγορεύει η γενική αντίληψη ότι ο δημόσιος χώρος ανήκει χωρίς διακρίσεις σε όλους τους πολίτες ανεξαιρέτως και δεν προσφέρεται για κοινωνικούς διαχωρισμούς.
Στόχος της παρούσης μελέτης είναι να δοθεί με τον κατάλληλο σχεδιασμό ανάπλασης μια νέα ταυτότητα στον πεζόδρομο Ηρακλείου αναβαθμίζοντας τα ποιοτικά χαρακτηριστικά του δημόσιου χώρου τόσο για τους περαστικούς όσο και για τους χρήστες των παρακείμενων καταστημάτων.
Στη βάση μίας ενιαίας αισθητικής για όλον τον πεζόδρομο θα ενισχυθεί η συνοχή του χώρου και η βιωσιμότητα του συνόλου των εγκαταστημένων σε αυτόν επιχειρήσεων με την άμβλυνση των υποκινηθεισών, από έναν άκαρπο ανταγωνισμό μεταξύ των επιχειρήσεων, αυθαίρετων διαφοροποιητικών τάσεων και την εξάλειψη της συνυφασμένης με αυτές χαοτικής πολυμορφίας.
Η προτεινόμενη μελέτη ανάπλασης αποβλέπει στην βελτίωση τόσο της ημερήσιας όσο και της νυκτερινής εικόνας του πεζοδρόμου δίνοντας με την ελκυστική διαμόρφωση του περιβάλλοντος ζωτικού δημόσιου χώρου των επιχειρήσεων την δυνατότητα ισόρροπης επέκτασης της λειτουργίας των καταστημάτων τους και κατά την διάρκεια της ημέρας που σήμερα επισκιάζεται από την ασύμμετρη έμφαση που δίνεται στη χρήση του χώρου τις νυκτερινές ώρες.
Η προβλεπόμενη διεύρυνση της ελεύθερης ζώνης διέλευσης θα εξασφαλίσει την συνεχή, ασφαλή και χωρίς εμπόδια κυκλοφορία των πεζών και ατόμων με ειδικές ανάγκες και την προσπέλαση και εξυπηρέτηση οχημάτων εκτάκτου ανάγκης. Η κατά συνέπεια μειωμένη επιφάνεια του παραχωρούμενου δημόσιου χώρου θα διαθέτει πλέον λιγότερες σε αριθμό θέσεις καθισμάτων αλλά εξαιρετικά αναβαθμισμένης ποιότητας του περιβάλλοντος χώρου ως προς τον παράγοντα ευεξίας, συνιστώσα του οποίου είναι και η αισθητή άνεση χώρου.
Πρόταση ανάπλασης
Ως ελεύθερη ζώνη όδευσης πεζών ορίζεται λωρίδα συνεχόμενους πλάτους 3.5m στον άξονα του πεζοδρόμου. . Από τις 2 πλευρές της και παράλληλα με τις όψεις των κτηρίων προβλέπονται επιφάνειες προς παραχώρηση πλάτους 1,35-1,60m.Ο λειτουργικός διαχωρισμός του πεζοδρόμου σε μια κεντρική λωρίδα κίνησης και 2 παρακείμενες προς παραχώρηση υποστηρίζεται από την καινούργια δαπεδόστρωση. Συνεπώς θα γίνεται εύκολα αντιληπτός ο διαχωρισμός των λειτουργιών και το όριο των επιφανειών προς παραχώρηση. Για τον διαχωρισμό του παραχωρούμενου χώρου από τους πλαϊνούς όμορους χώρους, καταληφθέντες από άλλες επιχειρήσεις, τοποθετούνται γλάστρες με φύτευση με ενιαίο σχεδιασμό για όλον τον πεζόδρομο. Έτσι δίνεται μια ελεγχόμενη λύση για το πρόβλημα της οριοθέτησης του παραχωρούμενου χώρου και ταυτόχρονα στον δημόσιο χώρο εμφανίζονται 2 δενδροστοιχίες αποτελούμενες από φυτεμένα σε γλάστρες μικρά δέντρα σφενδάμι - Acer palmatum "Bloodgood" με χαρακτηριστικό κοκκινωπό φύλλωμα.
Η δαπεδόστρωση αποτελείται από πλάκες βασάλτη 2 διαφορετικών διαστάσεων. Προβλέπονται 3 επεξεργασίες της τελικής επιφάνειας - καμμένη, χτυπητή με βούρτσισμα, χτενιστή. Η εναλλαγή των διαφορετικής επεξεργασίας πλακών βασάλτη με λεπτές ράβδους ανοδιωμένου αλουμινίου σε απόχρωση στίλβοντος χαλκού θα προσδώσουν στην συνολική εντύπωση από την δαπεδόστρωση ένα ταιριαστό στην περιοχή και τις χρήσεις της τόνο ζωηρότητας. Οι λεπτές ράβδοι ανοδιωμένου αλουμινίου σε απόχρωση χαλκού με τη διάταξή τους και την υψηλή αντανάκλαση θα αποτελούν τροχειοδεικτικό παρακολούθημα του δρόμου.
Για την δημιουργία ενιαίου δημοσίου χώρου η μελέτη προβλέπει ενιαίο οπτικά συγκρότημα αναδιπλούμενης σκίασης, το οποίο αποτελείται από τέντες τύπου κασετίνας κοινών καθ' όλο το μήκος του πεζοδρόμου προδιαγραφών. Οι τέντες κάθε καταστήματος εφαρμόζονται στις όψεις των κτηρίων χωρίς την χρήση υποστυλωμάτων και στα υψόμετρα και με τα μεγέθη που προβλέπει η μελέτη.
Για την ενίσχυση της ενότητας του δημοσίου πεζοδρόμου στους παραχωρημένους χώρους επιβάλλονται κοινές κανόνες λειτουργίας και προδιαγραφές για το τοποθετημένο εξοπλισμό. Επιτρέπεται αποκλειστικά η ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων. Απαγορεύεται η τοποθέτηση γλαστρών, διαχωριστικών, υαλοπετάσματων και οποιαδήποτε μόνιμη ή κινητή κατασκευή για την οριοθέτησή ή/και διαχωρισμό του παραχωρούμενου χώρου τόσο από τον κοινόχρηστο πεζόδρομο όσο και από τους πλαϊνούς όμορους χώρους, καταληφθέντες από άλλες επιχειρήσεις.
Τα τραπεζοκαθίσματα αναπτύσσονται στις οριοθετημένες από την δαπεδόστρωση ζώνες μπροστά από την όψη του καταστήματος σε μια σειρά, αφήνοντας ελεύθερη την πρόσβαση στο εσωτερικό του χώρο.
Προβλέπονται κοινές προδιαγραφές για τα τραπέζια και τα καθίσματα, που τοποθετούνται από τους ιδιοκτήτες στο δημόσιο χώρο, που αφορούν στην τυπολογία, στις διαστάσεις, στα υλικά και στα χρώματά τους.
Για την ενίσχυση του ενιαίου χαρακτήρα του δημοσίου χώρου του πεζοδρόμου προτείνεται οι διαφημιστικές πινακίδες και οι επιγραφές των να συγκεντρώνονται στις όψεις των κτηρίων αποκλειστικά στην ζώνη του ισογείου, όπου εναρμονίζονται με τις βιτρίνες των καταστημάτων.